Institucionalni repozitorijum: osnovne informacije

From TRAP-RCUB

Revision as of 01:52, 9 January 2023 by Trap (talk | contribs) (→‎Šta je institucionalni repozitorijum?)
(diff) ← Older revision | Latest revision (diff) | Newer revision → (diff)


Šta je institucionalni repozitorijum?

Institucionalni repozitorijum je digitalna arhiva namenjena čuvanju i diseminaciji digitalnih verzija naučnih i drugih rezultata nastalih u jednoj naičnoistraživačkoj organizaciji. Institucionalni repozitorijum je prvenstveno namenjen istraživačima, ali je dostupan svim korisnicima interneta.

  • Institucionalni repozitorijum namenjen je za deponovanje i arhiviranje naučnih publikacija, istraživačkih podatakai drugih rezultata naučnog rada.
  • Javno je dostupan i u skladu je sa principima otvorene nauke.
  • Omogućava trajno čuvanje deponovanih sadržaja.
  • Omogućava krajnjim korisnicima da pronađu publikacije, istraživačke podatke i druge sadržaje u otvorenom pristupu.
  • Zahvaljujući integraciji sa međunarodnim agregatorima (OpenAIRE, BASE, CORE), podaci iz repozitorijuma su vidljivi širom sveta
  • U skladu je sa nacionalnim, institucionalnim politikama otvorenog pristupa, politikama finansijera i  FAIR principima.

Ko može da koristi repozitorijum?

  • Svi korisnici interneta: Svako može da vidi, pretražuje, izvozi i koristi bibliografske metapodatke, kao i one sadržaje koji su u otvorenom pristupu.  
  • Registrovani korisnici: Samo oni korisnici koji su zaposleni u instituciji koja je vlasnik repozitorijuma, a koji se registruju za korišćenje repozitorijuma i kojima nakon registracije administrator dodeli ovlašćenja mogu da deponuju sadržaj i podatke.  

Ko ima pristup repozitorijumu?

  • Bibliografski metapodaci (naslov, autori, apstrakt, ključne reči itd.) su svima dostupni. Korisnici mogu da pregledaju, pretražuju i preuzimaju metapodatke.
  • Publikacije (puni tekst) i drugi sadržaji objavljeni u otvorenom pristupu dostupni su svim korisnicima. Sadržaji koji ne smeju biti javno dostupni (zbog ugovora sa izdavačima ili drugih razloga) dostupni su samo istraživačima zaposlenim u instituciji koja je vlasnik repozitorijuma.
  • U skladu sa Platformom otvorene nauke i institucionalnim politikama otvorene nauke, u repozitorijum se deponuju recenzirani rukopisi (tzv. postprint) publikacija koje ne smeju biti javno dostupne u repozitoirjumu. Nakon isteka embargo perioda koji propisuje izdavač, te verzije publikacja biće javno dostupne.
  • U repozitorijum mogu da deponuju samo oni istraživači koji su zaposleni u instituciji koja je vlasnik repozitorijuma (registrovani korisnici).
  • Ako je potrebno, u repozitorijumu se mogu kreirati i kolekcije kojima će moći da pristupaju samo određene grupe istraživača (npr. za istraživačke podatke koji još uvek nisu objavljeni).

Sadržaj repozitorijuma

U institucionalnom repozitorijumu se prevashodno čuvaju različiti rezultati naučnog rada, kao što su publikacije, istraživački podaci, posteri, fotografije, siva literatura itd. Deponovani sadržaji moraju biti u digitalnom obliku.

Institucija koja je vlasnik repozitorijuma određuje koje vrste sadržaja se mogu deponovati i na koji način će materijal biti organizovan u kolekcije.

Vidljivost repozitorijuma

Institucionalni repozitorijumi koje održava RCUB vidljivi su u registrima:

  • OpenDOAR
  • re3data
  • ROAR

Institucionalni repozitorijumi koje održava RCUB vidljivi su u agregatorima:

  • OpenAIRE
  • BASE
  • CORE
  • WorldCat