View source for Koja verzija publikacije sme da se deponuje u repozitorijum?

== Platforma za otvorenu nauku (2018) propisuje: ==

* obavezno arhiviranje (deponovanje) u odgovarajući repozitorijum svih publikacija proisteklih iz projekata finansiranih javnim sredstvima preko ministarstva za nauku,
* obavezu da se omogući javni pristup svim publikacijama proisteklim iz projekata finansiranih javnim sredstvima preko ministarstva najkasnije 12/18 meseci nakon objavljivanja.
* Ako se ne može omogućiti otvoreni pristup publikovanoj verziji rada, treba deponovati (i) recenzirani rukopis prihvaćen za objavljivanje.
* Preporuka da se arhiviraju i istraživački podaci  i da se omogući javni pristup kada za to ne postoje prepreke.

== Institucionalne politike ==
Ako je autor stvorio delo tokom trajanja radnog odnosa izvršavajući svoje radne obaveze, na takvo delo se primenjuju odredbe [https://www.paragraf.rs/propisi/zakon_o_autorskom_i_srodnim_pravima.html Zakona o autorskom i srodnim pravima] koje se odnose na autorsko delo stvoreno u radnom odnosu (član 98). U tom slučaju, poslodavac je ovlašćen da objavi delo i nosilac je isključivih imovinskih prava na njegovo iskorišćavanje u okviru svoje delatnosti u roku od pet godina od završetka dela, ako opštim aktom ili ugovorom o radu nije drugačije određeno. Autor takvog dela zadržava moralna prava, a nakon isteka navedenog roka stiče isključiva imovinska prava. 

Ako institucionalna politika propisuje obavezno deponovanje u repozitorijum, autori su dužni da tu obavezu ispune u skladu sa odredbama institucionalne politike. To znači da prilikom sklapanja ugovora sa izdavačima moraju da vode računa o zakonskim obavezama prema poslodavcu (odnosno, ne smeju preneti prava na izdavača bez dozvole institucije) i institucionalnim politikama otvorene nauke (ugovor sa izdavačem ne sme da onemogući ispunjavanje obaveza propisanih politikom, odnosno, ne sme da ograniči mogućnost deponovanja u repozitorijum).

== Praksa u institucijama koje imaju repozitorijume: ==

* U repozitorijum se deponuju objavljene verzije svih publikacija, najčešće odmah nakon objavljivanja.
* Ne prihvataju se unosi bez punog teksta, tj. unosi bez datoteke i unosi sa datotekom koja sadrži samo deo publikacije (npr. samo prvu stranu članka, ili samo preliminarne strane monografije i slično). 
* Ako ne postoje zakonska ograničenja, deponovane publikacije će biti u otvorenom pristupu.
* Ako je autor preneo prava na izdavača, a izdavač ne dopušta otvoreni pristup, pravo pristupa objavljenoj verziji se ograničava na zaposlene u instituciji.
* U tom slučaju, u repozitorijum se deponuje recenzirani rukopis prihvaćen za objavljivanje, u režimu odloženog otvorenog pristupa (embargoed access) i primenjuje se embargo koji zahteva izdavač. Nakon isteka tog perioda, publikacija (puni tekst) automatski postaje javno dostupna.
* Metapodaci su javno vidljivi čak i kada puni tekst nije.
* Provera je obavezna: kada istraživač deponuje publikaciju, ni metapodaci nisu javno vidljivi dok administrator (najčešće bibliotekar) ne proveri unos. 
* Administrator proverava u samoj publikaciji, na sajtu izdavača i u drugim servisima da li su prava pristupa prilikom deponovanja definisana kako treba, i, ako nisu, koriguje podatke. 

== Gde se mogu naći informacije o tome koja verzija rada iz časopisa sme da se deponuje? ==
Časopisi bi trebalo da imaju politiku samoarhiviranja, koja definiše:

* koja verzija rada može da se deponuje, 
* gde može da se deponuje i 
* kada može da se deponuje.


Politika samoarhiviranja se može naći:

* na sajtu časopisa
* u servisu Sherpa Romeo (za one časopise koji su je tu registrovali)<br />
Više informacija možete naći u [https://docs.google.com/presentation/d/1WN8gqTHNLOTUDGmuCZhPFWCiGLnvzzBcQV7rgU3yyZU/edit?usp=sharing ovoj prezentaciji]


i video zapisu sa predavanja ''[http://media.rcub.bg.ac.rs/?p=7715 Autorska prava i politike samoarhiviranja: Šta smete da deponujete u repozitorijum?]''

== Radovi sa konferencija ==
Da li je autor preneo prava na izdavača pisanom izjavom, ugovorom ili prihvatanjem uslova prilikom aplikacije?

Ako prava nisu prenesena, još uvek  pripadaju autoru, koji ima pravo da deponuje rad u repozitorijum i izabere licencu.

Kada se prilozi objavljuju u zbornicima velikih komercijalnih izdavača, autori obično prenose prava na izdavača.

Kod domaćih konferencija prava se obično ne prenose, pa se radovi mogu deponovati i učiniti dostupnim u otvorenom pristupu.

== Monografije i zbornici radova ==
Prilikom objavljivanja autori najčešće prenose prava na izdavača. Na sajtovima komercijalnih izdavača politike samoarhiviranja u vezi sa monografijama često su nedorečene, nejasne, ili ih nema. Obično se nijedna verzija ne sme učiniti dostupnom u otvorenom pristupu.

Kod monografija domaćih izdavača postupa se slično kao kod priloga sa konferencija.
[[Category:Uputstva]]
__INDEX__
__NEWSECTIONLINK__